Forma umowy

Forma umowy

Korzystasz z komunikacji miejskiej? Kupujesz bułkę w sklepie? Wysyłasz przesyłkę na poczcie? A może skorzystałeś z roweru miejskiego?

Każdego dnia zawierasz umowy. Często są to umowy w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego. Nie zmienia to jednak faktu, że nadal są to umowy.

Czym jest umowa?

Umowa to zgodne oświadczenia woli stron, które zmierzają do wywołania określonych skutków prawnych. Umowa w zasadzie powinna być oparta na równowadze interesów obu stron. Oczywiście nie zawsze tak jest. Często jedna ze stron jest stroną silniejszą w tej relacji, druga zaś ma ograniczone możliwości wpływu na treść umowy.

Jakie są formy zawarcia umowy?

Umowa może być zawarta w różnych formach: ustnej, pisemnej a także w innej formie szczególnej. Niekiedy przepisy prawa wymagają dla danego rodzaju umowy formy pisemnej np. umowa przeniesienia autorskich praw majątkowych, czy też formy aktu notarialnego np. sprzedaż nieruchomości. Możemy spotkać się też z wymogiem zawarcia umowy w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (np. sprzedaż udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Coraz więcej umów zawierana jest także przez Internet np. poprzez zakupy w sklepie internetowym. Wiele umów zawierana jest ustnie.

Pamiętaj, że jeżeli nie spisałeś umowy, czyli nie ustaliłeś jej warunków na piśmie i nie złożyłeś na papierze swojego własnoręcznego podpisu to nie oznacza, że nie doszło do zawarcia umowy.

Kiedy umowa zawierana jest w formie pisemnej?

Do zawarcia umowy w formie pisemnej konieczne jest złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie, który obejmuje treść naszego oświadczenia woli. Wystarczające będzie tutaj aby strony umowy wymieniły się podpisanymi własnoręcznie egzemplarzami, albo wymieniły egzemplarze, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i został przez nią podpisany.

Co jest wymagane do zachowania formy dokumentowej?

Forma dokumentowa jest formą o niższym poziomie sformalizowania niż forma pisemna. Nie wymaga bowiem własnoręcznego podpisu. Do jej zachowania wystarcza złożenie oświadczenia woli, w sposób który umożliwia ustalenie osoby składającej to oświadczenie. Oświadczenie powinno być złożone w postaci dokumentu, czyli w postaci nośnika informacji umożliwiającego zapoznanie się z treścią tej informacji będzie to np. e-mail, sms, nagranie rozmowy.
Jeżeli adresat oświadczenia nie ma możliwości ustalenia kto je złożył, to w tym przypadku nie można mówić o formie dokumentowej tego oświadczenia.

Jeżeli oświadczenie wysłane pocztą elektroniczna stanowi formę dokumentową to czym w takim wypadku jest forma elektroniczna oświadczenia?

O formie elektronicznej oświadczania woli mówimy gdy zostało ono złożone w postaci elektronicznej i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Takie oświadczenie jest równoważne z oświadczeniem złożonym w formie pisemnej.
Kwalifikowany podpis elektroniczny to zaawansowany podpis elektroniczny, który jest składany za pomocą specjalnego urządzenia i opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego. Jest to specjalny cyfrowy kod, który jest przypisany tylko jego właścicielowi. Odbiorca dokumentu z podpisem elektronicznym ma możliwość sprawdzenia jego autentyczności poprzez specjalną aplikację weryfikującą takie podpisy.

Jakie są skutki niezachowania wymaganej przez prawo formy umowy?

Jeżeli przepisy wymagają aby konkretny rodzaj umowy był zawarty w formie pisemnej, dokumentowej czy też elektronicznej to gdy forma ta nie zostanie zachowana umowa będzie nieważna tylko wówczas gdy zgodnie z przepisami forma ta została zastrzeżona pod rygorem nieważności. Jeżeli takiego zastrzeżenia nie ma, to w przypadku niezachowanie formy umowa będzie ważna, ale będziesz miał ograniczony sposób dowodzenia swoich racji w razie sporu z drugą stroną. Z tym, że przepisów o skutkach niezachowania formy przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się w stosunkach między przedsiębiorcami.
Jak już wiesz umowa to zgodne oświadczenia woli stron, które zmierzają do wywołania określonych skutków prawnych. Zazwyczaj ustawowe wymagania dotyczące formy odnoszą się do oświadczeń woli każdej ze stron umowy. Są jednak wyjątki. Niekiedy zastrzeżenie formy dotyczy oświadczenia tylko jednej strony, np. w przypadku umowy darowizny forma aktu notarialnego potrzebna jest tylko dla oświadczenia darczyńcy.